Báo Cáo Xếp Hạng Ô Nhiễm Môi Trường 2025

Theo dữ liệu mới nhất từ các tổ chức giám sát môi trường quốc tế và trong nước, tình trạng ô nhiễm môi trường toàn cầu và tại Việt Nam đang ở mức báo động. Báo cáo này tổng hợp và phân tích các bảng xếp hạng ô nhiễm môi trường năm 2025, với trọng tâm là ô nhiễm không khí – vấn đề đang được quan tâm hàng đầu hiện nay.

Tổng quan về tình hình ô nhiễm không khí toàn cầu

Theo báo cáo Chất lượng Không khí Toàn cầu năm 2024 của IQAir, 126 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới đang ghi nhận chỉ số ô nhiễm không khí vượt ngưỡng khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Dữ liệu được tổng hợp từ hơn 40.000 điểm đo lường thuộc 138 quốc gia và vùng lãnh thổ, cho thấy tình hình ô nhiễm không khí đang ở mức báo động đỏ tại nhiều khu vực.

WHO khuyến nghị mức trung bình bụi mịn PM2.5 không nên vượt quá 5 mg/m³, tuy nhiên trên phạm vi toàn cầu, nhiều quốc gia ghi nhận mức ô nhiễm vượt xa ngưỡng này. Các quốc gia có mức ô nhiễm không khí nghiêm trọng nhất tập trung tại châu Á và châu Phi, bao gồm Chad, Bangladesh, Pakistan, Cộng hòa Dân chủ Congo và Ấn Độ.

Bảng xếp hạng quốc gia ô nhiễm không khí nhất thế giới

Năm 2025, các quốc gia đứng đầu bảng xếp hạng ô nhiễm không khí toàn cầu bao gồm:

1. Bangladesh

2. Pakistan

3. Ấn Độ

4. Bahrain

5. Nepal

6. Ai Cập

7. UAE

8. Kuwait

9. Tajikistan

10. Kyrgyzstan

Đáng chú ý, Việt Nam đứng thứ 42 trong danh sách này, cho thấy tình trạng ô nhiễm không khí tại nước ta đang ở mức đáng quan ngại. Theo báo cáo khác của IQAir, Việt Nam xếp thứ 23 trong các quốc gia có chất lượng không khí tệ nhất năm 2024, với chỉ số AQI là 87.

Bảng xếp hạng thành phố ô nhiễm nhất thế giới

Theo cập nhật mới nhất vào ngày 27/03/2025, các thành phố ô nhiễm nhất thế giới chủ yếu tập trung tại Trung Quốc và Ấn Độ:

1. Linfen, Trung Quốc – AQI: 235

2. Shizuishan, Trung Quốc – AQI: 195

3. Wuhu, Trung Quốc – AQI: 181

4. Sizhan, Trung Quốc – AQI: 176

5. Zigong, Trung Quốc – AQI: 1765

Thành phố Byrnihat (Ấn Độ) được ghi nhận là khu vực đô thị ô nhiễm nhất thế giới trong năm 2024 với mức ô nhiễm trung bình lên đến 128,2 mg/m³.

Tình hình ô nhiễm không khí tại Việt Nam

Vị trí xếp hạng của Việt Nam trong bảng xếp hạng toàn cầu

Theo báo cáo của IQAIR, cho đến hết năm 2024, Việt Nam là quốc gia đứng thứ 36/118 quốc gia về mức độ ô nhiễm không khí, tính theo chỉ số AQI. Việt Nam hiện nằm trong top 10 quốc gia có chỉ số ô nhiễm không khí cao nhất ở châu Á và xếp thứ 36 trong tổng số 177 quốc gia về mức độ ô nhiễm không khí

Nồng độ bụi mịn (PM2.5) tại Việt Nam vượt quá 4,9 lần ngưỡng cho phép, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, nơi mức độ ô nhiễm không khí đang ở mức nghiêm trọng.

Các thành phố ô nhiễm nhất Việt Nam

Theo dữ liệu thời gian thực từ IQAir, các thành phố ô nhiễm nhất Việt Nam hiện nay là:

1. Hà Nội – AQI: 66

2. Thu Duc – AQI: 66

3. TP.HCM – AQI: 64

4. Tây Hồ – AQI: 64

5. Côn Sơn – AQI: 60

6. Thành Phố Thái Nguyên – AQI: 59

7. Hải Phòng – AQI: 57

Trong năm 2024, thành phố ô nhiễm nhất Việt Nam là Thach That, Hà Nội với chỉ số AQI đạt 157, trong khi thành phố sạch nhất là Tra Vinh với chỉ số 29

Các sự kiện ô nhiễm không khí đáng chú ý tại Việt Nam

Đầu năm 2025, Việt Nam đã chứng kiến nhiều đợt ô nhiễm không khí nghiêm trọng:

• Ngày 7/1/2025, Hà Nội đứng đầu thế giới về mức độ ô nhiễm không khí với chỉ số AQI là 271, trong khi TP.HCM đứng ở vị trí thứ 5 với chỉ số AQI là 191

• Ngày 2/1/2025, Hà Nội đứng thứ 2 thế giới về ô nhiễm không khí, với chỉ số AQI ở mức 290. Tại một số trạm đo ở Hà Nội, chỉ số AQI thậm chí còn vượt quá 300 – ngưỡng nguy hại tới sức khỏe đối với tất cả mọi người. Cá biệt, tại trạm Hồ Tây, chỉ số AQI đạt tới 461

• Ngày 14/1/2025, TP.HCM và Hà Nội lần lượt xếp thứ 6 và 18 trong bảng xếp hạng những thành phố ô nhiễm nhất thế giới, với chỉ số AQI ở mức 187 và 1537.

• Theo hệ thống quan trắc IQAir, chiều 22/2/2025, Hà Nội xếp thứ 2 thế giới về không khí ô nhiễm, với chỉ số AQI chạm ngưỡng 181. Trước đó, sáng 20/2, thành phố này còn đứng đầu bảng xếp hạng với AQI 227, mức rất có hại cho sức khỏe1.

Nguyên nhân và tác động của ô nhiễm môi trường tại Việt Nam

Nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí

1. Phương tiện giao thông: Hà Nội hiện có hơn 6 triệu xe máy và gần 800.000 ô tô chạy bằng động cơ đốt trong, thải ra một lượng lớn khí độc hại vào không khí

2. Phát triển kinh tế nhanh chóng: Sự gia tăng các hoạt động công nghiệp, xây dựng và giao thông dẫn đến lượng khí thải lớn vào không khí

3. Hoạt động nông nghiệp: Tình trạng đốt rác thải, đốt rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp ngoài cánh đồng vẫn diễn ra phổ biến

4. Yếu tố thời tiết: Các đợt không khí lạnh suy yếu, thời tiết lạnh về đêm và nắng hanh ban ngày, thiếu các yếu tố giúp giảm ô nhiễm như gió, mưa góp phần làm tăng ô nhiễm không khí2.

Tác động đến sức khỏe và môi trường

Ô nhiễm không khí gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm như:

• Bệnh hô hấp: Viêm phế quản, hen suyễn, viêm phổi

• Bệnh tim mạch: Tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ

• Ung thư: Tiếp xúc lâu dài với các chất ô nhiễm trong không khí có thể dẫn đến ung thư phổi

Bên cạnh ô nhiễm không khí, Việt Nam cũng đang phải đối mặt với vấn đề ô nhiễm nước nghiêm trọng. Mỗi năm, khoảng 9.000 người tử vong do sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm, trong đó có hơn 200.000 trường hợp mắc bệnh ung thư liên quan đến nước ô nhiễm.

Kết luận

Bảng xếp hạng ô nhiễm môi trường 2025 cho thấy tình hình ô nhiễm không khí toàn cầu và tại Việt Nam đang ở mức đáng báo động. Việt Nam đứng ở vị trí khá cao trong các bảng xếp hạng quốc tế về ô nhiễm, đặc biệt là tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM.

Để cải thiện tình hình, Việt Nam cần nhanh chóng triển khai các giải pháp đồng bộ như phát triển giao thông công cộng, kiểm soát khí thải công nghiệp, tăng cường trồng cây xanh tại đô thị và nâng cao ý thức của người dân về bảo vệ môi trường. Chỉ khi có sự chung tay của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, chúng ta mới có thể giảm thiểu tình trạng ô nhiễm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.